Poslanik Pokreta za promjene Branko Radulović prokomentarisao je odluku Vlade da zaduži Ministarstvo finansija da transformaciju Investiciono-razvojnog fonda (IRF) u Razvojnu banku uvrsti u Program ekonomskih reformi za period od 2024. do 2026. godine.
Podsjeća da je takvu inicijativu, kao predlog Zakona o razvojnoj banci Crne Gore, u više mandata dostavljao Skupštini na razmatranje
“Napokon da se i u Crnoj Gori osnuje neka institucija od dugoročnog interesa. Osnivanje Razvojne banke je od krucijalnog značaja po sistemski održiv i ravnomjeran ekonomski i privredni rast i razvoj Crne Gore. Inicijativu, kao predlog Zakona o razvojnoj banci Crne Gore sam u više mandata dostavljao Skupštini Crne Gore na razmatranje. Međutim, uvijek je postojalo ono čuveno ‘ali’, od strane Vlade, da je ideja dobra, ali da nije vrijeme za to, ili da okolnosti nijesu adekvatne”, saopštio je Radulović.
Istina je, smatra, da je osnovni razlog bio interes da IRF “nastavi sa netransparentnim radom”, da bi mogao da “dodjeljuje protivzakonito i netransparentno sredstva privilegovanim” i da se kroz Centralnu banku sačuvaju “zelenaški interesi komercijalnih banaka”.
Radulović je kazao da krajnji oblik Zakona o Razvojnoj banci Crne Gore treba da bude rezultat konsenzusa oko djelatnosti banke, osnivačkog kapitala i upravljačke strukture.
“Osnovne djelatnosti treba da budu finansiranje projekata od lokalnog, regionalnog i državnog značaja, podsticaj razvoja malog i srednjeg biznisa, podsticaj proizvodnje i izvoza, zaštita životne sredine, infrastrukturni objekti, zatim povećanje likvidnosti i davanje bankarskih i drugih garancija. Visina osnivačkog kapitala i vrijeme njegovog dostizanja su takođe stvar konsenzusa. Upravljačke strukture banke, bilo kada je u pitanju Savjet ili Izvršni odbor treba takođe da budu predmet širokog dogovora. Moje lično mišljenje je da u Savjetu banke trebaju biti po funkciji predstavnici Vlade iz ove nadležnosti, predstavnik parlamentarne većine i parlamentarne manjine, Univerziteta Crne Gore i Privredne komore”, dodaje Radulović.
Koncept razvojne banke, podsjeća, nije nov: “Mnoge svjetske ekonomije ne bi bile na postojećem nivou razvoja da nije bilo tih banaka da obezbijede potrebne investicije za privredu. Upravo zbog toga, savremene svjetske ekonomije se bez njih ne bi mogle zamisliti”.
Razvojne banke se, ukazuje, dijele na nacionalne i internacionalne. “Danas u svijetu postoji više od četrdeset nacionalnih razvojnih banaka, koje su 100% u državnom vlasništvu i brojne razvojne banke koje su u većinskom vlasništvu države. Regionalne banke su osnovane sa ciljem razvoja određene regije u državi. Internacionalne razvojne banke imaju globalnu misiju ili su orjentisane na pojedini kontinent ili uniju država”, dodaje Radulović.
Brojni su primjeri, kako je kazao, značajne pozitivne uloge razvojnih banaka u različitim periodima i različitim sistemima ekonomskog i uopšte društvenog uređenja određene države, poput Njemačke razvojne banke, Kineske razvojne banke, Ruske razvojne banke, Korejske razvojne banke, Japanske razvojne banke i mnogih drugih razvojnih banaka u pojedinim državama Evrope i EU, kao i državama Zapadnog Balkana.
Treba imati u vidu, ističe, da se osnivanjem Razvojne banke ne rješava u potpunosti razvoj ekonomije, već da je neophodno izvršiti reformu ukupnog finansijskog sektora.
“Razvojna banka predstavlja samo jednu instituciju tržišta novca, jer će se na taj način smanjiti i kamatne stope na plasirana investiciona sredstva komercijalnih banaka.. Reforma tržišta kapitala i jačanje osiguravajućih društava i fondova su takođe od izuzetne važnosti. Osiguravajuća društva, penzioni fondovi, investicioni fondovi bi podstakli štednju građanja kod ovih institucija, a one bi podticale održive javne investicije”, navodi Radulović.
Od posebne važnosti je, naglašava, i osnivanje Instituta za razvoj Crne Gore, koji bi predlagao strategije razvoja i održive javne investicije. Spregom Razvojne banke i Instituta za razvoj bi se postigao dinamičan i održivi ekonomski rast i razvoj i imali bi se zreli projekti koji bi bili podržani i od EU i finansijskih institucija, kazao je Radulović.
“Ističem da sa, u nekoliko saziva Skupštine inicirao zakonski osnov za osnivanje Instituta za razvoj, i da sam čak za 2023. godinu predložio amandman na predlog Zakona o Budžetu Crne Gore za 2023. godinu, kojim se opredjeljuju sredstva za osnivanje instituta za razvoj Crne Gore u visini od tri miliona eura, koji je postao sastavni dio Budžeta. Pozivam Vladu Crne Gore da realizuje ova sredstva i osnuje Institut za razvoj. Tvrdim da bi tada postojale sve institucionalne pretpostavke za dinamičan i održiv ekonomski rast i razvoj Crne Gore”, zaključuje poslanik Pokreta za promjene.
