Međunarodne organizacije za borbu protiv transnacionalnog kriminala upozorile su nedavno da je Crna Gora i dalje veliki ilegalni izvoznik naoružanja koje stiže na različite strane svijeta, a još 2008. godine nije im bila nepoznata akcija kada su dva terenska vozila u sred dana razmijenila robu na granici između naše države i Kosova.
Bilo je to 17. avgusta te godine, u jedan sat poslije podne, kada je dobro opremljeno vozilo sa crnogorske strane bez ikakvih problema prešlo sve policijske granične punktove i patrole. Vozilo se kretalo iz pravca Rožaja, preko planine Hajle po vrlo nepristupačnom terenu, do odredišta čije su koordinate DN 2180-2620, sedam kilometara od granice, na crnogorskoj teritoriji. Nosilo je tovar od trideset paketa municije raznih kalibara.
Sa druge strane granice, iz pravca Kosova, plavi kamion marke „Tam“, bez registarskih oznaka, takođe nesmetano prolazi i zaobilazi i kosovsku i crnogorsku policiju i stiže do istog mjesta. Grupu NN lica predvodio je jedan poznati kosovski trgovac oružjem. Pristigli momci hitro pretovaraju pakete dimenzija 50 puta 50 centimetara, boje blata, i vraćaju se na Kosovo. Vozilo iz Crne Gore, i vozač, crnogorski državljanin, vraćaju se u Rožaje.
Plavi “tamić“ prolazio je u to vrijeme mnogo puta pogranično područe, i spustao se u Rugovsku klisuru do jednog sela, čije su koordinate DN 2804-2892, tada vrlo poznatog po švercu oružja sa prostora cijelog Balkana.
“Oružje koje se dopremalo do ovog sela na Kosovu, u Crnu Goru dolazilo je iz Bosne ili iz Srbije. Primjera radi, ova ruta koja išla je preko Rožaja, Berana i još nekih djelova Crne Gore, iz Bosne kreće direktno iz Foče. U tom gradu djelovale su dvije kriminalne grupe. Te grupe su djelovale u toku rata i sumnjičile se za razne ratne zločine i mnogobrojna ubistva, a nakon rata su nastavile da kontrolišu šverc oružja“, kaže dobro obaviješteni sagovornik Portala RTCG.
Oružje su iz Bosne u Crnu Goru ove grupe prebacivale preko planinskih prevoja kod Pljevalja, ili u širokom graničnom pojasu kod Plužina i Šćepan polja, da bi stiglo do granice sa Kosovom. Tovari naoružanja i municije nerijetko iz Bosne vode, međutim, preko Srbije do Rožaja i Crne Gore. Švercom oružja na Kosovu se bavi više kriminalnih grupa koje imaju direktne saradnike u Crnoj Gori.
“Inače, dosta kriminalaca sa Kosova vozi automobile crnogorskih tablica na tuđa imena. Uglavnom njihovih ortaka u Crnoj Gori. Možda je interesantno ako vam kažem da je u rukama kosovskih kriminalaca završavao ukradeni eksploziv i detonatorske kapisle iz beranske fabrike ’Polieks’. Jednom prilikom je pronađena izvjesna količina kapisli iz ’Polieksa’ zakopana u zemlji. Postoji i fotodokumentacija o tome“, kaže ovaj sagovornik.
Jeste bilo unazad deceniju i po, ali mediji su pisali o seriji nerasvijetljenih krađa eksploziva, eksplozivnih naprava i detonatora iz fabrike „Polieks“, postavljajući pitanje gdje i na kojem crnom tržištu završava ukradena roba. Tada se naslućivalo da dio robe završava na Kosovu u razmjeni za drogu. Samo u jednoj krađi 2006. godine, lopovi su odnijeli 6.179 detonatora i dvije hiljade komada kapisli DK-8.
Naredne godine u maju iz fabrike je ukradeno devedeset šest kilograma privrednog eksploziva oznake O 70 1 V. Kradljivci su 2009. godine Polieks „posjetili“ dva puta. Najprije je 6. maja otkrivena krađa na objektu E-01 kada je nestalo 3,7 kilograma razornog TNT-a, u pakovanjima od po dvjesta grama. Pred kraj te godine, 13. decembra iz objekta E-17 lopovi su odnijeli 380 elektrodetonatora i jedan kilogram moćnog plastičnog eksploziva PEP.
Opšte poznata je činjenica da je ovaj plastični eksploziv bolji i razorniji od američkog C-4 i da su njime izvršene neke velike terorističke akcije. Da je problem šverca eksploziva i dalje aktuelan, govori i poslednja teroristička akcija na Cetinju. Policija se, istina, još nije oglasila i otkrila koji eksploziv je korišten i to na način što je bio zakačen visoko na drvetu, kuda su prolazili očigledno dobro propraćeni ubijeni pripadnici škaljarskog kriminalnog klana.
Kao što je do detalja opisana primopredaja ilegalnog eksploziva i oružja 2008. godine, međunarodnim organizacijama kao što je Kancelarija Ujedinjenih nacija za drogu i kriminal na zapadnom Balkanu (UNDOC) veoma je dobro poznato i šta se danas radi na prostoru koji budno prate, i zato i dalje upozoravaju da je Crna Gora u vrhu država preko kojih se vrši međunarodna trgovina eksplozivom i oružjem.
Terorističke akcije kakva je izvedena na Cetinju sasvim sigurno će izazvati reakciju međunarodne zajednice, koja će zahtijevati od Crne Gore da se u pristupnim pregovorima sa EU mnogo ozbiljnije uhvati u koštac sa organizovanim kriminalnim grupama i klanovima.
(RTCG)
