Na današnji dan prije deset godina (2013), tadašnji predsjednik Vlade Srbije Ivica Dačić i bivši premijer Kosova Hašim Tači potpisali su “Prvi sporazum o glavnim principima normalizacije” odnosa Beograda i Prištine, tzv. Briselski sporazum.
U sporazumu koji ima 15 tačaka, predviđeno je osnivanje Zajednice većinski srpskih opština i integracija policije i pravosuđa sa sjevera Kosova u okvire kosovskog sistema.
Sporazumom je dogovoren izlazak srpske zajednice na lokalne izbore po kosovskim zakonima i postizanje sporazuma o telekomunikacijama i energetici do juna 2013.
Potpisnici su se obavezali da neće jedni druge blokirati, niti podsticati druge da blokiraju evropske integracije druge strane.
Zvanični Beograd tvrdi da je ispunio sve obaveze iz Briselskog sporazuma i optužuje drugu stranu da nije ispunila samo jednu obavezu koja se odnosila na Prištinu, a to je formiranje Zajednice srpskih opština.
U prvoj tački sporazuma se ističe da će biti formirano Udruženje/Zajednica većinski srpskih opština na Kosovu. Navodi se da će članstvo biti otvoreno za sve druge opštine, ako se o tome slože članovi.
Druga tačka ističe da će ta zajednica imati osnivački statut.
“Može biti ukinuta samo odlukom opština koje su u njenom sastavu. Garancije za Zajednicu su važeči zakon i Ustavni zakon”, ističe se u sporazumu.
Organizacija zajednice, navodi se u tački tri, će biti zasnovana na istim osnovama kao i Asocijacija kosovskih opština, odnosno imaće predsjednika, potpredsjednika, skupštinu i vijeće.
U tački četiri se navodi da će opštine članice, u skladu s Evropskom poveljom o lokalnoj samoupravi i kosovskim zakonima biće ovlašćene da sarađuju vršeći svoje nadležnosti kolektivno preko zajednice.
“Zajednica će imati puni nadzor u oblastima ekonomskog razvoja, obrazovanja, zdravstva, urbanog i ruralnog planiranja”, precizirano je.
U tački pet se navodi da će Zajednica/Asocijacija imati i dodatne nadležnosti, koje će na nju prenijeti centralne vlasti u Prištini.
Zajednica će, navodi se dalje, imati predstavničku ulogu pri centralnoj vlasti, kao i mjesto u lokalnim, savjetodavnim tijelima u tu svrhu. Kako bi se navedeno sprovelo, predviđa se funkcija monitoringa.
Tačkom sedam je naglašeno da će policija biti jedinstvena i to će biti kosovska policija.
“Čitava policija sa sjevera Kosova treba da bude integrisana u okvire kosovske policije. Plate će isplaćivati jedino kosovska policija”, piše u Briselskom sporazumu.
Tačkom osam Briselskog sporazuma je predviđeno da pripadnicima drugih bezbjednosnih srpskih struktura bude ponuđeno mjesto u odgovarajućim kosovskim strukturama.
U narednoj tački navodi se da će zajednica preko četiri opštine birati regionalnog komandira policije, Mitrovica će imati drugog regionalnog komandira za Južnu Mitrovicu, Srbicu i Vučitrn.
Briselskim sporazumom, u tački 10, je predviđeno da pravosudne vlasti budu integrisane i rade u okviru kosovskog pravnog okvira.
“Apelacioni sud u Prištini će uspostaviti panel u kojem će u većini biti sudije kosovski Srbi koji će se baviti poslovima u svim opštinama sa većinskim srpskim stanovništvom. Odeljenje Apelacionog suda, uključujući administrativno osoblje i sudije, imaće stalno sjedište u sjevernoj Mitrovici.
“Svaki panel imaće u sastavu većinu sudija koji su kosovski Srbi”, navedeno je.
Briselskim sporazumom je u tački 14. naglašeno da se dvije strane obavezuju da neće jednu drugu blokirati, niti podsticati druge da blokiraju evropske integracije druge strane.
U posljednjoj tački sporazuma se predviđa formiranje komisije za implementaciju, u kojoj će biti predstavnici obje strane, kojima će predstavnici EU pružati podršku.
(Beta)
