Specijalno državno tužilaštvo (SDT) zatražilo je dokumentaciju o kontroverznom poslu rekonstrukcije puta Lubnice Jezerine, sa probijanjem tunela kroz Bjelasicu, čiji završetak već kasni dvije i po godine, a cijena posla je sa ugovorenih 34,6 miliona narasla za još najmanje 20 miliona i izvjesno je da će biti još i veća, pokazuju saznanja Akcije za socijalnu pravdu (ASP).
Dodaju da se posao finansira iz kredita Evropske banke za obnovu i razvoj, sa kojom je zaključeno nekoliko odvojenih kreditnih ugovora, a ASP će početkom predstojeće sedmice dostaviti SDT-u navode dobijene od zviždača da su tokom ugovaranja prvog kredita predstavnici bankarske institucije i konsultanti predlagali da se ugovorima jasno precizira takozvana klizna skala.
“Klizna skala je prilagođavanje cijena zbog promjene u troškovima i podrazumijeva utvrđivanje novih indeksa, a upravo je to jedan od mehanizama, čije precizno neugovaranje dovodi do rasta prvobitno ugovorenih cijena. Poznato je da je već došlo do uvećanja cijene ove investicije primjenom klizne skale i da je potpisan najmanje jedan višemilionski aneks po tom osnovu”, navodi se u saopštenju.
Stoga, kako smatraju u ASP-u, SDT u istrazi ovog kontroverznog posla treba da se posebno pozabavi ugovorima o kreditu i prikupi saznanja predstavnika banaka i konsultanata uključenih u ugovaranje kreditnih i izvođačkih aranžmana, uz ostala neophodna vještačenja od pravne i ekonomske struke.
“Međutim, klizna skala nije jedina sporna stvar kod ovog posla, već SDT treba posebno da se pozabavi pitanjem plansko/građevinskog projekta, na bazi kojeg je zaključen čitav posao, odnosno da li je geološko stanje terena bilo kvalitetno potvrđeno takvim projektom i da li se (i zašto) u posao ušlo bez kvalitetno utvrđenog stanja na terenu. Ideja o probijanju Bjelasice je stara decenijama, ali se nijedna socijalistička vlast nije usudila da uđe u takav projekat, upravo zbog nedovoljne istraženosti i nepoznatosti terena”, podsjećaju oni.
Kažu i da SDT treba da utvrdi i zašto je dozvoljeno da se u trup tog državnog puta ugrađuju cijevi za male hidroelektrane (mHE) u Beranama, koje gradi firma „Hidroenergija Montenegro”, koja je bila vlasnički povezana sa podgoričkom građevinskom kompanijom Bemaks, a koju manjinski premijer Dritan Abazović (lica povezana sa njom) optužuje za nelegalne radnje u vezi sa eksploatacijom šljunka i nabavkom cigareta, koje su zaplijenjene u Luci Bar.
“S tim u vezi, SDT treba da utvrdi da li je državni posao iskorišten za privatnu investiciju mHE, koliko je to uticalo na stabilnost puta koji se gradi (zbog ugradnje dodatnih cijevi u njegov trup za male hidroelekrane), odnosno da li je ugradnja cijevi za privatnu investiciju bila projektovana građevinskim projektom, i koliko je šteta za poreske obveznike po tom osnovu”, navodi se u saopštenju.
Kažu i da podaci u posjedu ASP-a otkrivaju da je upravo Bemaks sa kineskom China Road and Bridge Corporation učestvovao na tenderu za dobijanje ovog građevinskog posla, koji je na kraju dobio sarajevski „Euro Asfalt“, a onda se Bemaks pojavio kao njegov podizvođač.
“Tender je proveden tokom 2016., radovi su počeli maja 2017., a nijesu završeni već sedam godina, zbog čega se investicija u javnosti već slikovito hiperboliše kao „građenje Skadra na Bojani“. ASP ukazuje da brojna iskustva pokazuju da se traljavo ugovoreni poslovi obiju o državnu kasu, a velike su sumnje da se iza „traljavosti“ često sakrije nečiji privatni interes, korupcija i ogromno bogaćenje na račun poreskih obveznika”, navodi se u saopštenju.
