Pitanje penzionog sistema u Crnoj Gori ostaje jedno od ključnih izazova koje treba adekvatno adresirati radi poboljšanja životnog standarda penzionera, poručuju iz Upravnog odbora Saveza udruženja penzionera Crne Gore.
Savez koji čini više od 90.000 članova, ističe hitnu potrebu za reformom penzionog sistema.
U dopisu upućenom premijeru Milojku Spaiću, ministarki rada i socijalnog staranja Naidi Nišić, direktoru Fonda PIO Ranku Aligrudiću i drugim relevantnim organima, Savez je uputio konkretne prijedloge koje je formulisala radna grupa sastavljena od stručnjaka.
Dopis Upravnog odbora Saveza udruženja penzionera Crne Gore prenosimo integralno:
“Cilj ovih predloga je unapređenje standarda penzionera uz održivost i redovnost isplate penzija, kao i poboljšanje društvenog statusa ove važne demografske grupe. Savez predlaže da se penzije ubuduće usklađuju na osnovu troškova rasta života (inflacije), prateći praksu većine zemalja Evropske unije. Takođe, naglašava se potreba za korekcijom vrijednosti ličnog boda radi ispravljanja dosadašnjeg zaostajanja u određivanju visine penzija.
Upućeni su predlozi:
Da u cilju poboljšanja standarda penzionera, uz održivost i redovnost isplate penzija, kao i poboljšanje postojećeg statusa penzionera u našem društvu, preko nadležnih organa i institucija, pokrene reformu penzionog sistema, kako bi se ubuduće penzije usklađivale na osnovu troškova rasta života (inflacije) kao najprihvatljivijeg načina koji se primjenjuje u najvećem broju zemalja Evropske unije.
Da bi bilo neophodno da se izvrši korekcija vrijednosti ličnog boda, s obzirom da je u dosadašnjem periodu njegovo utvrđivanje vršeno na osnovu modifikovane metode, koja je između ostalog dovela do značajnog zaostajanja prilikom utvrđivanja visine penzije. Iz ovih razloga predlažemo da se razmotri ova mogućnost, kako bi se ispravilo dosadašnje zaostajanje visine penzije i primijeni ispravan način, a to je da se penzije usklađuju na osnovu troškova života.
Predlažemo da u novom zakonskom rješenju ostane dosadašnja odredba kojom se jedna četvrtina najnepovoljnijeg radnog staža osiguranja isključuje iz obračuna visine penzije, koja je sada oročena do 2030. godine.
Da se zakonskim rješenjem definiše koja kategorija penzionera pripada socijalnoj kategoriji i način kako da se riješi, što bi bio najispravnije da se socijalna politika kao što je praksa u najvećem broju evropskih zemalja izmjesti iz PIO osiguranja i da se ovim pitanjem bavi isključivo Vlada, odnosno njena ministarstva.
Da treba usaglasiti zakonska rješenja koja se tiču penzijskog sistema kako bi se isključila svaka konfuzija i propisima isključivo definišu pitanja penzione politike, a ne kao do sada da se u našoj pravnoj praksi primjenjuje više zakona, kao na primjer Zakon o radu, Zakon o državnim službenicima i namještenicima, Zakon o unutrašnjim poslovima, Zakon o vojsci, koji su stvorili čitavu zbrku kod primjene propisa u PIO, kao i to da se na ovaj način urušava osnovni postulat penzijskog sistema.
Kad se radi o povećanju penzija predlažemo da se vodi računa o osnovnim postulatima pravednosti, zakonitosti, održivosti i redovnosti isplate penzija, zašto su penzioneri posebno zainteresovani i daju svoju punu podršku tome, kao najodgovornija kategorija stanovništva, kako se ne bi ni u jednom trenutku dovelo u pitanje redovnost isplate penzija.
Da se, kao što je to bio ranije, nastavi podrška penzionerskim organizacijama po osnovu stambene izgradnje za penzionere; odmora i oporavka; rad klubova penzionera; informisanje; nabavka zimnice po povoljnim uslovim i drugo, koja je izostala nekoliko zadnjih godina.
Da se utvrde kriterijumi koji bi omogućavali učešće penzionerskim organizacijama, da na osnovu broja članova penzionera mogu zastupati interese penzionerske populacije u radnim tijelima Skupštine, Vlade, lokalnih samouprava i drugim radnim tijelima.
Da se ažuriraju tripartitni ugovori (Fond PIO, Dom zdravlja i opštinska udruženja), gdje se detaljno razrađuju problem penzionera vezano za zdravlje i njihova prednost pri liječenju u Domovima zdravlja.
Predlažemo da se inflacija utvrđuje prema osnovnim troškovima života penzionera na poseban način i da Fond PIO vodi evidenciju o cijenama i da se na osnovu iste kostatuje koliki je iznos inflacije.
Da se u reform uključe i srazmjerni penzioneri i da se napravi sistem da se i njima poveća penzija.
Predlažemo da je neophodno donošenja socijalnog kartona koji je bitan zbog određivanja pomoći penzionerima.
Takođe na kraju penzioneri koji čine trećinu cjekupnog stanovništva Crne Gore potrebno je daj imaju svog predstavnika u Socijalnom i Ekonomskom savjetu”.
(CDM)
