Postupajući tužilac Marko Mugoša u obrazloženju odluke ističe da tokom postupka nije “niti jednim dokazom utvrđeno postojanje samog krivičnog djela prikupljanje i korišćenje ličnih podataka, koje čini onaj ko neovlašćeno preuzme identitet drugog lica i pod imenom tog lica koristi neko njegovo pravo ili stekne za sebe ili drugoga korist ili korišćenjem njegovog identiteta zadre u lični život tog lica ili naruši njegovo lično dostojanstvo ili mu nanese kakvu štetu”.
Angelovski je “Vijestima” kazao da će se na takvu odluku Osnvnog žaliti Višem državnom tužilaštvu.
“U ‘pravnom Ćacilendu’ u kojem mi živimo potpuno je normalno da ni Ministarstvo pravde, a ni Ministarstvo javne uprave ne posjeduju originale zaključenih ugovora u svojim arhivama. Takođe, potpuno je normalno da, ni nakon što Agencija za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama po inicijativi NVO MANS utvrdi da je baza podataka iznesena u drugu državu bez njihove prethodne saglasnosti i da su u pitanju lični podaci sadašnjih i bivših javnih funkcionera, za to niko ne mora da odgovara, ni lica koja su to uradila, ni lica koja su po zakonu bila dužna da vrše nadzor nad njihovim radom. Nažalost, i u ovom slučaju je više nego jasno zašto nam treba lustracija i veting u svim sferama našeg društva. Duh ‘boljševičkog crvenog telefona’ i dalje lebdi nad našim društvom, koje grca u raljama posljednjeg boljševičkog bastiona u Evropi”, poručio je Angelovski.
Da su podaci nezakonito prikupljani još krajem 2022. je utvrdila Agencija za zaštitu podataka (AZLP). Oni su tada u rješenju naveli da je ASK, kao rukovalac zbirke ličnih podataka, povjerila poslove obrade novosadskoj firmi “Prozone”, a da prethodno nijesu dobili saglasnost AZLP.
“…Čime je došlo nezakonite obrade ličnih podataka. Suprotno članu 10 Zakona o zaštiti podataka o ličnosti, kao i nezakonitog povjeravanja poslova i povrede člana 16 i člana 41 Zakona a u vezi članom 2 stav 1 i članom 4a stav 3 Zakona o zaštiti podataka o ličnosti”, precizirali su.
Radi se o ličnim, ali i podacima o imovini prihodima javnih funkcionera i članova njihovih porodica, sa kojima žive u zajedničkom domaćinstvu. Kontrolu ASK tada je tražila Mreže za afirmaciju nevladinog sektora (MANS).
“Vijesti” su nedavno objavile da su tri osobe podnijele tužbu protiv te institucije, nakon što je AZLP saopštila da je vršena nezakonita obrada ličnih podataka.
Čemu su sve imali pristup?
Crnogorska AZLP je još tokom postupka kontrole zamolnicom zatražila od institucije Povjerenika za informacije od javnog značaja i zaštitu ličnih podataka da izvrši nadzor nad radom “Prozone” i utvrdi da li su toj firmi dostupni i koji podaci funkcionera iz Crne Gore.
“…Povjerenik je utvrdio da su svi podaci (obuhvaćeni aplikacijom) dostupni licima angažovanim kod obrađivača (‘Prozone’) ovlašćenim za rad u IS ASK, kao i da navedeno uključuje podatke o licima (uključujući ime i prezime, adresu, JMBG, broj telefona,…) i podatke o funkcionerima (isti podaci, kao i podaci o licima), podatke o funkcijama, podatke o članovima domaćinstva (supružnik, djeca…), podatke o prihodima, podatke o pokretnoj i nepokretnoj imovini, podatke o akcijama i hartijama o vrijednosti, podatke o udjelima u vlasništvu drugih pravnih lica, podatke o depozitima i gotovini, podatke o potraživanjima i dugovanjima, kao i da su jedini podaci koji su dostupni obrađivaču o službenicima Agencije njihovo ime, prezime, organizacioni dio i funkcija u organizacionom dijelu”, stoji u rješenju AZLP iz 2022. godine.
Tužilac Mugoša, međutim, u obrazloženju navodi da je Jelena Perović u obavještenju datom Upravi policije (UP) navela da nisu tačni navodi krivične prijave i da nije tačno da je izvršeno produženo krivično djelo, naglašavajući da je još 2015. godine Ministarstvo pravde Crne Gore zaključilo zakoniti ugovor o izradi i održavanju softvera uz pomoć donacije međunarodnih partnera. Objasnila je da je ona u to vrijeme bila sudija Osnovnog suda u Podgorici.
“… Jasno je da je ‘Prozone’ imao uvid u lične podatke radi ispunjavanja ugovorenih obaveza – uspostavljanja održavanja softvera, koji je njihovo autorsko djelo, te da iz tog razloga Ministarstvu pravde Crne Gore nije bila potrebna saglasnost Agencije za zaštitu ličnih podataka za izvoz podataka, a kasnije ni za održavanje navedenog sistema. U toku jednog mandata, a tokom zaključivanja Ugovora o javnoj nabavci za održavanje softverskog aplikativnog sistema Agencije za sprečavanje korupcije, nije došlo do izmjene u obradi ličnih podataka, zbog čega rukovalac nije ni imao obavezu da dostavi bilo kakvo obavještenje nadzornom organu, a društvu ‘Prozone’ su bili dostupni podaci do januara 2022. godine, ne radi obrade, već radi održavanja softvera”, rekla je Perović UP, a ta izjava našla se u obrazloženju odluke Mugoše.
Navodi se i da su obavještenja prikupljena i od novosadske kompanije. Oni su naveli da se “udaljeni pristup stručnih lica društva uspostavlja po potrebi uz odobrenje i nadzor stručnih lica ASK, i izuzev u tim slučajevima, zaposleni nemaju pristup aplikaciji”. Tvrdi i da su podaci dostupni toj firmi bili “anonimizirani odnosno lični podaci su kriptovani i nečitljivi”.
Dokumenata ima, pa nema
Iz obrazloženja odbacivanja prijave proizlazi i da Ministarstvo pravde, na osnovu izvršene pretrage i ostvarenog uvida u arhivsku dokumentaciju, nije u posjedu dokumentacije koja je u vezi sa Protokolom o ustupanju “Source coda” zaključenim dana 23. februara 2015. godine, između crnogorske i srbijanske Agencije za sprečavanje korupcije.
“Kako je cilj zaključenog Protokola bio uspostavljanje informacionog sistema Agencije za sprečavanje korupcije, tadašnja Služba za IKT i bezbjednost podataka je rukovodila tim procesom, na čelu sa Dušanom Polovićem, koji je 2016. godine prešao iz Ministarstva pravde u ASK i učestvovao direktno u uspostavljanju navedenog informacionog sistema. Ministarstvo pravde se 23. oktobra 2024. godine dopisom obratilo Dušanu Poloviću koji je trenutno zaposlen u Ministarstvu javne uprave, sa zahtjevom za dostavljanje raspoloživih podataka vezano za zaključeni Protokol i prateću dokumentaciju. Ministarstvo pravde je dopisom od 27. februara 2025. godine, dostavilo kopiju predmetnog Protokola i odgovor Dušana Polovića generalnog direktora u Ministarstvu javne uprave od 29. oktobra 2024. godine u kojem se navodi da ni to Ministarstvo ne posjeduje informaciju u vezi službene dokumentacije koja se odnosi na pomenuti Protokol, a da se ista mora arhivirati i čuvati u arhivi nadležnog ministarstva”, piše u obrazloženju.
Nažalost, i u ovom slučaju je više nego jasno zašto nam treba lustracija i veting u svim sferama našeg društva, poručio advokat Angelovski, podnosilac krivične prijave
Jasno je da je ‘Prozone’ imao uvid u lične podatke radi ispunjavanja ugovorenih obaveza – uspostavljanja održavanja softvera, koji je njihovo autorsko djelo, te da iz tog razloga Ministarstvu pravde Crne Gore nije bila potrebna saglasnost Agencije za zaštitu ličnih podataka za izvoz podataka, a kasnije ni za održavanje navedenog sistema…
