Od 12. oktobra 2025. godine počinje primjena Entry/Exit Systema (EES) – novog elektronskog sistema EU za registraciju ulazaka i izlazaka stranih državljana koji dolaze iz zemalja koje nijesu članice EU, uključujući i Crnu Goru, saopštilo je Ministarstvo vanjskih poslova (MVP).
Naglašavaju da građani Crne Gore zadržavaju pravo bezviznog putovanja u šengenski prostor – koji u ovom trenutku obuhvata države članice EU izuzev Irske i Kipra, kao i Island, Norvešku, Švajcarsku i Lihtenštajn – pod istim uslovima kao i do sada, uz dodatak biometrijske registracije (fotografija lica i otisci četiri prsta), koja će se sprovoditi na licu mjesta na graničnim prelazima.
– Digitalizacija sistema zamijeniće trenutno važeću praksu pečatiranja pasoša i omogućiti bržu i sigurniju graničnu kontrolu. Podaci će se, zajedno sa osnovnim podacima iz pasoša i informacijama o datumu i mjestu prelaska granice, automatski čuvati tri, odnosno pet godina u slučaju da osoba prekorači dozvoljeni boravak, a cilj je efikasnije praćenje kretanja i sprječavanje eventualnih zloupotreba kratkoročnih boravaka u šengenskom prostoru – piše u saopštenju.
Kazali su da će se primjena sistema odvijati fazno, pa će tako tokom prva dva mjeseca primjene države članice moći koristiti sistem bez biometrijskih funkcija (sistemsko pečatiranje prilikom ulaska i izlaska), dok će nakon šest mjeseci sve članice Šengena imati obavezu da koriste EES na svim graničnim prelazima. Od tog trenutka, biometrijski podaci će se uzimati prilikom svakog prelaska spoljnih granica šengenskog prostora.
“Sistem EES ne odnosi se na državljane trećih zemalja, imaoce boravišne dozvole ili dugoročne vize države članice Šengena, kao i na državljane trećih zemalja koji su članovi porodice državljanina EU i koji posjeduju boravišnu dozvolu po tom osnovu, bez obzira da li prate ili se pridružuju tom državljaninu, te na osobe koje su oslobođene granične kontrole ili su im odobrene određene povlastice “, pojasnili su.
Uvođenje EES sistema predstavlja i tehnički preduslov za naredni korak – uvođenje ETIAS sistema (Evropski sistem za odobravanje putovanja), koji će, prema planu Evropske komisije, početi s primjenom krajem 2026. godine, nakon što EES bude potpuno funkcionalan.
