Akcija za ljudska prava danas uputila pismo svim članovima Odbora za politički sistem, pravosuđe i upravu apelujući da prilikom razmatranja pristiglih prijava kandidata za članove Sudskog savjeta uzmu u obzir dugogodišnje preporuke međunarodnih tijela kao što su Grupa država protiv korupcije Savjeta Evrope (GRECO) i Evropska mreže sudskih savjeta i nevladinih organizacija – Akcije za ljudska prava i Centra za monitoring i istraživanje (CeMI), koje ukazuju na potrebu da se za članove tog tijela izaberu osobe od integriteta i političke neutralne.
Iz HRA ukazali su da Zakonom o Sudskom savjetu i sudijama još nije propisana obaveza sprječavanja sukoba interesa i zaštite od političkog uticaja prilikom izbora članova Sudskog savjeta iz reda uglednih pravnika.
“Za uglednog pravnika/cu u Sudski savjet sada može biti izabran svako ko ima 15 godina radnog iskustva na pravnim poslovima, uživa lični i poslovni ugled i nije osuđivan za krivično djelo koje se goni po službenoj dužnosti i za koje je propisana kazna zatvora. Međutim, nema prepreka da se na toj poziciji nađu i dojučerašnji funkcioneri političkih partija ili osobe koje su porodičnim ili rodbinskim vezama povezane s njima, a što ozbiljno može da ugrozi nezavisnost i integritet Sudskog savjeta, i ranije se to i dešavalo”, navode u saopštenju.
Sudski savjet je, kako kažu, nažalost još uvijek jedino tijelo u odnosu na koje ne postoje propisana ograničenja za članstvo, a koja bi štitila od sukoba interesa i političkog uticaja, za razliku od Tužilačkog savjeta, Savjeta Agencije za sprječavanje korupcije, Savjeta Radio-Televizije Crne Gore i Savjeta Agencije za elektronske medije.
Iako će takva ograničenja biti propisana izmjenama Zakona o Sudskom savjetu i sudijama, čija je izrada u toku, to se, kako ističu iz HRA, neće desiti prije nego što se izaberu novi članovi Savjeta.
“Primjera radi, trenutno je zabranjeno da se u Tužilačkom savjetu, iz reda uglednih pravnika, nađu osobe koje su bračni ili vanbračni supružnici ili srodnici poslanika, članova Vlade i Predsjednika Crne Gore ili koje su bračnim ili rodbinskim vezama povezane sa osobama koje bira, imenuje ili postavlja Skupština, Predsjednik Crne Gore ili Vlada, kao što su npr predsjednik/član Senata Državne revizorske institucije, direktor javnog preduzeća čiji je osnivač Država, član Savjeta Agencije za sprječavanje korupcije. Takođe, nije dozvoljeno da se na ove pozicije izaberu osobe koje su u poslednjih pet godina bili članovi Vlade, poslanici, odbornici, članovi ili funkcioneri političkih partija, kao i osobe koje su obavljale tužilačku funkciju u poslednjih osam godina. Međutim, sve to ne važi za Sudski savjet”, ukazuju iz HRA.
Nezavisnost sudstva je, poručuju, neophodna za uspostavljanje vladavine prava, a jedino depolitizovan i nepristrasan Sudski savjet može da obezbijedi takvo sudstvo.
