U Crnoj Gori ima još prostora da se napreduje, kada je riječ o mogućnosti građana da učestvuju u demokratskom procesu i imaju funkcionalnu vladu, ali definitivno smo na putu poboljšanja, ukazala je američka organizacija Fridom Haus.
📣 NEW: #FreedomInTheWorld 2024 is now LIVE!https://t.co/ihgeaOKQWZ
Flawed elections and armed conflict drove an 18th consecutive year of democratic decline. It’s against this backdrop that billions will vote in 2024—a crucial test in the struggle for global freedom.… pic.twitter.com/vUngrnNBIA
— Freedom House (@freedomhouse) February 29, 2024
Ta organizacija objavila je danas izvještaj “Sloboda u svijetu”.
Ekspertkinja Fridom Hausa Aleksandra Kapri kazala je da Crna Gora bilježi poboljšanja.
“Crna Gora je zanimljiva, zapravo je jedna od zemalja sa najvećim poboljšanjima u Evropi ove godine, uz Češku, i dobila je dva dodatna poena. Vidjeli smo poboljšanje u kapacitetu opozicije da skine sa vlasti DPS, koja je decenijama vladala, kao i njen lider Milo Đukanović. Ne treba da zaboravimo da se to desilo na početku i primjetno je jer pomjera zemlju ka demokratičnijem okruženju. Uočili smo i pokušaje nove vlade da se izvuče iz ustavne krize u kojoj se nalazila godinu-dvije, Ustavni sud ponovo funkcioniše i to je dovelo do poboljšanja kada je riječ o procesima koji se vode, pomaže da manji broj sudskih slučajeva ostaje zaglavljen i da građani brže stižu do pravde. Iako ima još prostora da se napreduje, kada je riječ o mogućnosti građana da učestvuju u demokratskom procesu i imaju funkcionalnu vladu – definitivno smo na putu poboljšanja. Mislim da, barem kada je riječ o iskustvima građana u ovoj zemlji, vidimo razvoj u pozitivnom smjeru u 2023. godini”, saopštia je Kapri za Glas Amerike.
Prema izvještaju “Sloboda u svijetu” Fridom Hausa, Crna Gora ima ukupan skor 69, što je za dva poena bolje nego prošle godine i svrstana je u “djelimično slobodne” države.
Kako se navodi u izvještaju, korupcija i kronizam su i dalje široko rasprostranjeni.
“Izvještaji Evropske komisije o napretku dosljedno dovode u pitanje integritet, kredibilitet, nepristrasnost, nezavisnost, odgovornost i određivanje prioriteta Agencije za borbu protiv korupcije. Organizacije civilnog društva i nezavisni mediji stvaraju određenu odgovornost izvještavanjem o korupciji među zvaničnicima i njenim efektima. U martu 2022. godine Tužilački savjet je izabrao novog specijalnog državnog tužioca koji je dao prioritet korupciji na visokom nivou i finansijskim istragama, kao i poboljšanju povjerenja javnosti u instituciju”, piše u izvještaju.
Kako se navodi, političke partije su uglavnom u stanju da se formiraju i djeluju bez direktnog miješanja.
“Za razliku od režima DPS-a, nedavne vlade su se generalno suzdržavale od pokušaja da delegitimizuju političku kritiku i opoziciono djelovanje izjednačavajući ih sa prijetnjama državi ili javnom poretku – iako se bivši premijer Abazović upuštao u takvu retoriku. U mirnijem političkom okruženju, nove grupacije su mogle da se pojave, da se takmiče na izborima i učestvuju u javnoj sferi, a da ne budu okaljene kao “državni neprijatelji“, navodi se u izvještaju.
Svi građani imaju puna politička prava i izborne mogućnosti, dodaje se.
“Male političke partije koje zastupaju interese etničkih, vjerskih i drugih manjinskih grupa učestvuju u političkoj sferi, a pripadnici ovih manjina su takođe zastupljeni u većim partijama, iako je romska populacija i dalje nedovoljno zastupljena. Žene su nedovoljno zastupljene na političkim vodećim pozicijama i politici uopšte. Abazovićeva vlada je prepoznala aktere civilnog društva kao strateške partnere u kreiranju vladinih reformi, iako su neki članovi civilnog društva kritikovali njene potrebne reformske obaveze kao površne. Na sličan način kao i Đukanović, Abazović je takođe optužio neke nevladine organizacije koje kritikuju njegovu politiku da rade protiv Crne Gore”, ukazuje se u izvještaju.
Uprkos nekim problemima tokom kampanje, rezultati predsjedničkih i parlamentarnih izbora 2023. godine odražavaju značajno poboljšane mogućnosti opozicije da poveća svoju podršku i dobije vlast putem izbora, smatraju u ovoj organizaciji.
“Opozicione snage su dobile dovoljno podrške da okončaju dugogodišnju vlast DPS-a na predsjedničkom mjestu i da promijene odnos snaga u parlamentu”, piše u izvještaju.
Potencira se da nasilni zločini nijesu značajan problem za opštu populaciju, iako se posljednjih godina dogodilo nekoliko ubistava od strane zavađenih kriminalnih grupa.
“Uslovi u zatvoru ne ispunjavaju međunarodne standarde za obrazovanje ili zdravstvenu zaštitu, a zatvorski čuvari navodno nekažnjeno zlostavljaju zatvorenike”, rečeno je.
Prema izvještaju, poslovi u javnom sektoru se i dalje dodjeljuju preko ličnih veza, što podriva meritokratiju i ograničava pristup onima koji nemaju povezanost. Većina radnika zaposlenih u privatnom sektoru ostaje nezaštićena od eksploatacije i proizvoljnih odluka svojih poslodavaca, dodaje se.
“Trgovina ljudima u svrhu prostitucije i prisilnog rada ostaje problem”, istaknuto je u izvještaju.
(Portal RTCG)
