Ekonomski analitičar Predrag Drecun smatra da je problem crnogorske ekonomije izuzetno složen i može biti riješen samo uz aktivno učešće države.
“Osnovni problem je koncept koji proizvodi ogroman spoljnotrgovinski deficit”, kazao je Drecun za “Dan”.
On podsjeća da je poznati slovenački ekonomista Jože Mencinger još u septembru 2013. godine kazao da je najveći problem crnogorske ekonomije spoljnotrgovinski deficit.
“Na pitanje jednog domaćeg novinara septembra 2013. godine da li Crna Gora ima zaista tako loše ekonomske brojke kako smatraju pojedini ekonomisti, prof. Mencinger je odgovorio: Moje mišljenje o crnogorskoj privredi se bazira na platnom bilansu – gdje je i najveći problem: deficit na tekućem računu dostizao je brojku od 40 odsto BDP-a, a deficit u bilansu robe čak 60 odsto BDP-a (danas mnogo više). Ako pojednostavimo, to znači da potrošite 40 odsto više od onoga što proizvodite. Taj je veliki deficit djelimično pokrivan stranim investicijama, dakle prodajom proizvodnih kapaciteta, pa i zemlje, a djelimično zaduživanjem. A šta kada sve proizvodne kapacitete prodate”, podsjetio je Drecun na riječi poznatog slovenačkog ekonomiste.
On ističe da se spoljnotrgovinski deficit ne može pretvoriti u suficit u doglednom roku, ali se može amortizovati raznim mjerama ekonomske politike.
“Jedan od načina je da država stavi akcenat na privlačenje direktnih stranih investicija. Država mora definisati prvo svoj interes, pa tek onda interese partnera. U najmanju ruku, odnos mora biti recipročan”, naglasio je Drecun.
On je dodao da odricanjem od svojih interesa Crna Gora evidentno gubi neki novac.
“Ukoliko je taj gubitak veći od primitaka koje imamo od stranih političkih partnera, onda su procesi integracije na našu štetu. Sankcije koje se uvode nekoj državi ne smiju da pogađaju građane te države. Prvo, zato što to nema puno etičkog smisla, a drugo zato što nikad ne znate da li je sankcijama pogođeni strani državljanin podržavalac ili protivnik državne politike kojoj ste uveli sankcije. U Crnu Goru su najviše ulagali građani Rusije. To je nesporna činjenica. Crna Gora je ekonomski mnogo izgubila zbog sankcija koje su uvede Rusiji. To je takođe činjenica i lako se dokazuje. To se vidi po smanjenom obimu ruskih investicija koje su Crnoj Gori donosile određene benefite”, zaključio je Drecun.
Po mišljenju Drecuna, ukoliko uvođenje sankcija smatramo našom političkom obavezom, moramo sve učiniti da ekonomski negativne posljedice takve odluke ne širimo više nego što to traži briselska administracija.
“Osnovne preporuke su da rješenje treba tražiti kroz poboljšanje strukture ekonomskog sistema: smanjenje spoljnotrgovinskog deficita (supstitucija uvoza – prvenstveno hrane, agrobudžet od po najmanje 200 miliona eura u narednih pet godina); povećanje stranih investicija; formiranje nacionalnog savjeta za privlačenje stranih investicija koje bi ublažile političku netoleranciju prema stranom kapitalu; aktivnije učešća CBCG u životu banaka, kako bi se banke više okrenule privredi, i jačanje uloge IRF, ili formiranje državnog garantnog fonda, jer mnogi projekti malog preduzetništva ne mogu da se realizuju kod banaka zbog nedovoljnih kolaterala”, kazao je Drecun.
