Povodom odluke Vlade Crne Gore u tehničkom mandatu da se popis stanovništva održi od 1. do 15. novemba, Demokratska partija socijalista obratila se komesaru za ekonomiju Evropske komisije Paolu Đentiloniju i generalnoj direktorki EUROSTAT-a Mariani Kotzevoj.
Kako navode u saopštenju, ukazali su na pojedine elemente koji mogu ugroziti ovaj, za državu izuzetno značajan, proces. Takođe, u pismima Evropskoj komisiji i EUROSTAT-u pozvali su međunarodne partnere, da se svojim institucionalnim autoritetom uključe u ovo važno pitanje za državu.
“Popis stanovništva jedno je od najozbiljnijih i najkompleksnijih državnih poslova koje iz domena statistike treba da omogući kompletnu sliku o stanovništvu i njegovim karakteristikama, kao i o stambenom fondu države, te da dobijeni podaci imaju višestruku namjenu, odnosno da se primjenjuju kako za definisanje i sprovođenje vladinih politika, tako i za naučna istraživanja, biznis zajednicu, civilno društvo i širu javnost. To podrazumijeva da popis stanovništva treba da ima kvalitetnu tehničku pripremu, primjenu međunarodnih preporuka i standarda, kao i stabilan društveno-politički ambijent koji će garantovati uključenost svih zainteresovanih strana i sigurnost popisivača”, navode u DPS-u.
Imajući u vidu aktuelni društveno-politički ambijent, koji karakteriše urušavanje institucionalnog sistema, visoke političke tenzije i polarizacija društva, popis stanovništva, smatraju u DPS-u, ne može biti sproveden na kvalitetan, sveobuhvatan, otvoren i transparentan način.
“To potvrđuje i činjenica da mjesec dana prije popisa nijesu pripremljene sve aktivnosti za održavanje popisa u skladu sa zakonskim procedurama, odnosno nijesu obezbijeđeni logističko-tehnički uslovi, kao ni uputstva za instruktore i popisivače i metodologija za pripremu organizacije i sprovođenje popisa. U tehničkom smislu, kao ključni problem popisa izdvaja se činjenica da u Crnoj Gori nijesu utvrđene granice pojedinih opština – Podgorice, Tuzi i Zete, i to podrazumijeva nemogućnost donošenja odluka Skupština opština o naseljima i granicama naselja kao osnovnog elementa na osnovu kojeg se formiraju statistički krugovi, koji obuhvataju naselja na bazi katastarskih opština. Takođe, u svjetlu činjenice da su predsjednici opština ujedno i predsjednici popisnih komisija, nejasno je kako će biti organizovan popis u pojedinim opštinama gdje vlada politička kriza, npr. u Budvi gdje je predsjednik opštine u pritvoru, ili u Andrijevici gdje je pokrenuta inicijativa za smjenu predsjednika Opštine, ili u Šavniku gdje lokalni izbori još uvijek nijesu završeni od oktobra 2022, nakon ponavljanja glasanja na jednom biračkom mjestu 11 puta”, navode u DPS-u.
Dodaju da uvažavajući činjenice da institucije u Crnoj Gori ne funkcionišu u punom kapacitetu, da Vlada Crne Gore duže od godinu funkcioniše u tehničkom mandatu, da Skupština Crne Gore ne funkcioniše od jula, jer nije izabran novi šef parlamenta, da je neizvjesno kada će i da li će nova Vlada biti formirana, DPS vjeruje da ne postoje uslovi da se popis stanovništva sprovede u planiranom terminu na način da ukupna javnost ima povjerenja u rezultate popisa, naročito bez kontrole međunarodnih partnera koji će svojim kredibilitetom garantovati kvalitet ukupnog procesa.
“Svjesni da u vremenu koje je pred nama, moramo osigurati da Crna Gora ne posustane sa evropskog puta, i istraje u namjerama izgradnje prosperitetnog, građanskog društva, mi snažno ostajemo posvećeni borbi za demokratske i evropske vrijednosti društva, a u tom duhu vjerujemo da treba da se sprovede i popis stanovništva”, zaključuju u saopštenju.
