U Crnoj Gori je zabilježen fenomen bez presedana u savremenim ekonomijama, broj kompanija u stranom vlasništvu premašio je broj domaćih firmi. Crna Gora je sada postala jedinstven primjer u Evropi i šire, država u kojoj stranci imaju formalno većinsku kontrolu nad ukupnim brojem registrovanih firmi, a ovakav odnos snaga ne postoji ni u jednoj drugoj zemlji izvan ofšor zona, poput Paname, Sejšela ili Djevičanskih ostrva.
Kako kaže, veliki broj stranih državljana osniva firme u Crnoj Gori primarno da bi dobili osnov za dobijanje privremenog boravka.
“Otvaranje firme u Crnoj Gori je jedan od najjednostavnijih, najjeftinijih i najbržih načina za regulisanje boravka stranaca, posebno za državljane zemalja koje nijesu članice EU. To ne znači da su sve te firme zaista aktivne u poslovnom smislu. Mnoge služe samo kao formalni okvir za legalan boravak, bez stvarnog ekonomskog doprinosa”, pojašnjava Mulešković.
Takođe, rast firmi bez fizičkog prisustva što je u velikom broju slučaj ili sa minimalnom lokalnom infrastrukturom može biti indikator da se dio njih služi otvaranjem firmi u Crnoj Gori kao zakozvanom administrativnom “kutijom” za izbjegavanje poreza u matičnim zemljama, što otvara mogućnost za nelegalne radnje poput pranja nezakonito stečenog novca.
Ovaj fenomen dodatno komplikuje sliku i zahtijeva precizniju analizu stvarne aktivnosti i doprinosa stranih kompanija crnogorskoj ekonomiji, jer je važno razlikovati investicije koje generišu novu vrijednost i zapošljavanje, od onih koje se koriste isključivo u administrativne svrhe.
Prema zvaničnim podacima MONSTATA za 2024. godinu, u zemlji je registrovano ukupno 58.998 kompanija, od čega je čak 29.960, odnosno 50,78 odsto, u vlasništvu stranih državljana.
U odnosu na prethodnu godinu, kada je bilo 24.278 stranih kompanija, zabilježen je rast od gotovo 6.000 firmi..
Najveći broj tih firmi nalazi se u glavnom gradu, Podgorici, sa 9.952 registrovana subjekta, odnosno 33,2 odsto od ukupnog broja. Slijede Budva i Bar, tradicionalno atraktivne destinacije za strane ulagače.
Kada je riječ o porijeklu kapitala, dominira Turska sa čak 9.818 firmi, zatim Rusija sa 7.188 i Srbija sa 3.219. Među vodećim zemljama po broju firmi su i Ukrajina sa 1.069 registrovanih subjekata, piše Standard.
Sektorski, najviše firmi u stranom vlasništvu nalazi se u oblasti trgovine na veliko i malo te popravke motornih vozila i motocikala, ukupno 7.140. Slijede sektori stručnih, naučnih i tehničkih djelatnosti, kao i građevinarstvo.
Turci posjeduju najviše poslovnih objekata u Crnoj Gori, Rusi odlaze
