Centar za građansko obrazovanje (CGO) podnio je Specijalnom državnom tužilaštvu (SDT) krivičnu prijavu protiv bivšeg rukovodstva Ministarstva prosvjete, nauke, kulture i sporta (MPNKS), na čelu sa Vesnom Bratić, zbog organizovane zloupotrebe službenog položaja.
U CGO smatraju da je bivše rukovodstvo MPNKS to krivično djelo počinilo na način što su, u prošloj godini, nezakonito razriješili direktore vaspitno-obrazovnih ustanova, a što je do sada, na osnovu procjene Vlade, proizvelo štetu oko 300 hiljada eura za Budžet Crne Gore.
Iz te nevladine organizacije su kazali da su, uz krivičnu prijavu, podnijeli i dio dokaznog materijala
„Šteta je nastala na osnovu postupanja tadašnjeg rukovodstva MPNKS koje je sprovelo nezapamćen proces masovnog razrješenja direktora javnih ustanova obrazovanja i vaspitanja, a što je rezultiralo sa preko 150 tužbi tih direktora kao oštećenih lica“, kaže se u saopštenju CGO.
Do sada je, kako se navodi, donoseno oko 60 pravosnažnih presuda koje potvrđuju da su ti ljudi razriješeni mimo zakona.
Iz CGO su kazali da će, prema podacima sadašnjeg rukovodstva Ministarstva prosvjete, koji su izneseni 22. decembra na sjednici Vlade, ta šteta dostići iznos od oko 300 hiljada eura samo za okončane postupke.
„A mnogi su još u toku i šteta će se povećavati kako se postupci budu završavali, a po uspostavljenoj sudskoj praksi koja potvrđuje nezakonitost razrješenja“, dodaje se u saopštenju.
Iz CGO su ukazali na to da bi Opšti zakon o obrazovanju i vaspitanju morao obezbijediti nezavisan i nepristrastan tretman tokom izbora i razrješenja direktora javnih obrazovnih ustanova.
Međutim, kako su naveli, u praksi su konstatovani brojni slučajevi u kojima se duh tog zakona ne poštuje tokom rada svih prethodnih vlada.
„Ovo je na zamahu dobilo izmjenama Opšteg zakona o obrazovanju i vaspitanju, iz juna 2021. godine, koje su poslužile kao osnov za kontroverznu smjenu direktora u preko 220 javnih ustanova obrazovanja i izbor i zapošljavanje novih direktora“, podsjetili su iz CGO.
Prema njihovim riječima, kako je tome prethodila promjena višedecenijske vlasti u Crnoj Gori, primjetna je bila i namjera tadašnje ministarke prosvjete da se smijene direktori javnih ustanova obrazovanja i vaspitanja samo zato što ih je imenovala prethodna vlast.
„A kako bi se pribavila korist reprezentima nove vlasti, među kojima i same Bratić koja je na ovom kod dijela javnosti naklonjene tim političkim strukturama jačala svoju poziciju“, dodaje se u saopštenju.
Iz CGO su podsjetili da tome nije prethodila nikakva pojedinačna procjena rada direktora, „što je izraz imalo i u primjerima razrješenja preminulih lica“.
Kako su naveli iz te NVO, to je indukovalo pokretanje preko 157 sudskih postupaka od strane razriješenih direktora, o čemu je izvijestila i Bratić, odgovarajući na poslaničko pitanje u novembru prošle godine.
„Ubrzo su počele da pristižu prve prvostepene sudske odluke, a sada već i desetine pravosnažnih presuda u korist oštećenih, sa tendencijom da se, shodno uspostavljenoj sudskoj praksi, svi sporovi oštećenih direktora, proisteklih iz nezakonitog i netransparentnog procesa razrješenja, okončaju u njihovu korist“, kaže se u saopštenju.
Iz CGO su pozdravili najavu zaštitnice imovinsko pravnih interesa koja je najavila regresne tužbe protiv svih koji su vršenjem javnih ovlašćenja prouzrokovali štete i buduće sudske postupke.
Oni su podsjetili da je rukovodstvo tadašnjeg Ministarstva od brojnih aktera, uključujući i CGO, bilo javno upozoravano da će taj proces najavljenog masovnog razrješenja biti nezakonit.
To, kako su naveli, ukazuje da su ministarka i njeni saradnici svjesno i organizovano zloupotrijebili službeni položaj kroz niz radnji, zbog čega su direktno odgovorni za nastalu štetu.
„Imajući u vidu taj element organizovanosti u nezakonitom razrješenju direktora, kao i obim štete, a što sve potvrđuju i pravosnažne presude, CGO cijeni da je SDT institucija koja treba da ovaj slučaj procesuira“, navodi se u saopštenju.
Iz CGO podsjećaju i da je ovo druga krivična prijava koju su podnijeli SDT-u protiv bivšeg rukovodstva MPKNS.
Prva se, kako su kazali, odnosi na nalaze iz duplog negativnog mišljenja Državne revizorske institucije (DRI) o načinu upravljanja finansijama u tom resoru od strane odgovornih lica.
„Na osnovu iste je nadležni specijalni tužilac dao nalog Specijalnom policijskom odjeljenju (SPO) da prikuplja i izuzima finansijsku i vezanu dokumentaciju iz Ministarstva, kao i da se u svojstvu građanina prikupe obavještenja od Bratić i drugih rukovodećih lica, a po potrebi i od drugih lica, za period koji pokriva izvještaj DRI“, kaže se u saopštenju.
Iz CGO su kazali da nemaju informaciju da li su do sada zaista Bratić i ostali saslušani povodom tog slučaja.
Iz te NVO su poručili da očekuju efikasno postupanje SDT po tim prijavama, imajući u vidu da se radi o zvanično utvrđenima nalazima DRI u prvom slučaju, odnosno sudski utvrđenim štetnim posljedicama, u slučaju druge prijave.
„A čime bi i SDT potvrdio svoju neselektivnost u radu“, dodaje se u saopštenju.
