Bivša potredsjednica Vlade Crne Gore i ministarka evropskih poslova Jovana Marović poručila je novom predsjedniku Milatoviću da ne pristupa Otvorenom Balkanu, da što prije posjeti tzv. Kosovo i da osujeti ulazak Demokratskog fronta u novu vladu.
Marović je u vladu Dritana Abazovića ušla kao kadar GP URA a funkciju je napustila navodeći da prilike u Crnoj Gori nisu omogućavale ubrzanje ulaska te zemlje u Uniju.
Ona je uporedo sa podnošenjem ostavke na funkciju potpredsjednice vlade napustila i GP URA.
U intervjuu za Radio Slobodna Evropa nakon inauguracije novog predsjednika zemlje, Marović kaže da je važno da u javnim nastupima Milatović objasni kojim pravcem ide Pokret Evropa sad, čiji je član.
“U samom pokretu postoje, koliko možemo čuti, drugačiji stavovi, tako da je teško procijeniti koliko može uopšte uticati na partijsku politiku. Milatović je već rekao da je za njega Otvoreni Balkan pozitivna inicijativa. Ja smatram da priključivanjem gubimo dragoceno vrijeme, koje bismo mogli iskoristiti za ispunjavanje obaveza u procesu EU integracije“, kazala je za RSE Marović.
Milatović je kazao da će po stupanju na funkciju, što se dogodilo u subotu, otići prvo u Brisel pa u Beograd, na šta mu je Marović savjetovala da prije Beograda posjeti Prištinu.
“Uvijek je ključno pitanje nakon promjena kakve će odnose novi predsjednik i Vlada imati sa Srbijom i ‘Kosovom’. Izbor ‘Kosova’ za drugu posjetu bi značio samo to da se žele njegovati dobri odnosi sa svim susjedima, što bi, u krajnjem, bila potvrda onoga što je predsjednik rekao odmah nakon izglasavanja – da nema promena u spoljno-političkoj orijentaciji“, kaže ona.
Ako to ne učini, kaže Marović, “svaki zaokret znači i gubitak podrške međunarodne zajednice, a to se dugoročno nikome ne isplati“.
Govoreći o Demokratskom frontu, koji formalno više ne postoji, već su Nova srpska demokratija i Demokratska narodna partija uz Radničku stranku napravile koaliciju “Za budućnost Crne Gore”, Marović kaže da je Crnoj Gori potrebno da gradi novu strukturu na vlasti koja će biti “građanske i evropske orijentacije”.
“DF ima drugačije stavove u odnosu na ono što je i zvanična spoljno-politička orijentacija Crne Gore, ali i dio agende koju treba ispuniti u procesu integracija. Ovde prvenstveno mislim na stav o genocidu u Srebrenici, o priznanju ‘Kosova’, sankcije prema Rusiji, pa čak i na stavove koji se odnose na prava žena, LGBT populacije i slično. To su sve stvari oko kojih mi više ne treba da vodimo polemike u javnosti i u vezi sa kojima ne bi trebalo da čujemo različite stavove iz Vlade. One su odavno definisane”, tvrdi Marović.
Marović kaže da je protiv Otvorenog Balkana jer je u pitanju, kako tvrdi, “neuređena inicijativa, nema institucionalni okvir, monitoring mehanizme i mehanizme za rešavanje sporova”.
“Srbija želi da unaprijedi inicijativu koju je pokrenula i ima najviše interesa u okviru nje. Jedino je Srbija uklonila najveći dio barijera što što je to njen ekonomski interes – najviše izvozi, i kad se sa tog aspekta posmatra, jasno je zašto na tome insistira“, kaže Marović.
Ona tvrdi da je Crna Gora daleko odmakla u procesu demokratizacije u odnosu na zemlje regiona, uprkos tome što je poslije 30 godina vladavine jedne partije tek nedavno u Crnoj Gori promijenjena vlasti i što je skoro polovina stanovništva bila isključena iz svih javnih tokova.
Marović je za RSE navela da Evropska unija u praksi ima isti tretman i prema onim zemljama koje su uvele sankcije Rusiji i koje to nisu učinile.
“To znači da vi davanjem novca, a bez ikakvog uslovljavanja te pomoći, zapravo omogućavate onima koji ne sprovode evropsku agendu i koji nisu demokratski lideri da opstaju na vlasti“, kaže Marović.
Ona je imala zamjerke na Temeljni ugovor koji je Podgorica potpisala sa Srpskom pravoslavnom crkvom, pa kaže da su joj problematični i sadržaj ugovora i tajming potpisa.
“Neki mi zamjeraju što tada nisam dala ostavku, a neki što nisam duže ostala da se ‘borim’ u vladi“, kaže Marović.
U Crnoj Gori postoje tri uticaja koji su potencijalno negativni – Kine, Rusije i Srbije, tvrdi Marović.
“Uveli smo sankcije Rusiji i usklađeni smo sa spoljnom i bezbjednosnom politikom EU, ali određeni koraci u praksi su problematični, poput recimo ekonomskog državljanstva, budući da je tokom prošle godine 110 pasoša dodijeljeno ruskim državljanima“, kaže Marović.
U pitanju je program koji je sprovela vlada Zdravka Krivokapiću u kojoj su za ekonomiju bili zaduženi ministri Jakov Milatović i Milojko Spajić.
Crna Gora je uvela program ekonomskog državljanstva po kome bi svako ko investira u zemlju određenu svotu, što na severu što na primorju, dobio državljanstvo Crne Gore. Na taj način je više od 400 osoba dobilo pasoše, od kojih su 257 Rusi.
Marović nije zadovoljna što su Rusi na taj način finansirali razvoj turizma u Crnoj Gori.
“Što se tiče Kine, Crna Gora jeste privremeno rešila problem što se tiče auto-puta, ali nismo izvukli nikakve pouke. I dalje zaključujemo sa njima ugovore, a da nismo unapredili vladavinu prava, samim tim ni naš pregovarački kapacitet, odnosno način na koji definišemo uslove u okviru tih ugovora“, kaže Marović.
Govoreći o uticaju Srbije, kaže da je on najviše preko Srpske pravoslavne crkve i “određenih partija koje sa vlašću u Srbiji imaju tesne odnose”.
“Da podvučem još jednom – problem nije saradnja sa Srbijom, nego sprovođenje agende nedemokratskih snaga“, kaže Marović.
