Rast inflacije, odnosno njen galop koji poslednje dvije godine, tj. od početka rata u Ukrajini pogađa gotovo čitavu planetu, pa i Crnu Goru znatno je umanjio kupovnu moć građana.
Prema podacima sajta “in2013dollars.com”, kupovna moć građana za samo četiri godine, od perioda pandemije do danas, umanjena je za četvrtinu. Prevedeno na narodni jezik, ono što je građanin 2019. godine mogao da kupi za 100 eura, sada mora da plati barem 125 eura.
Ovaj šokantan pad kupovne moći znači da je nešto što je koštalo 100 eura 2019. godine, danas dostiglo cijenu od 125 eura. Osnovne potrepštine, poput hrane, goriva i stambenih troškova, postale su skuplje i sve teže dostupne prosječnom građaninu. Globalni ekonomski događaji, inflacija i promjene u tržištu rada igraju ključnu ulogu u smanjenju kupovne moći građana.
Prema podacima ovog sajt, koji se poziva na Evropsku centralnu banku (ECB), euro je imao prosječnu inflacionu stopu od 5,76 odsto godišnje između 2019. godine i danas, što je rezultiralo ukupnim povećanjem cijena od 25,09 odsto.
To znači da su današnje cijene 1,25 puta veće u prosjeku u poređenju sa prosječnim cijenama od 2019. godine, prema indeksu potrošačkih cijena Evropske centralne banke. Euro danas može kupiti samo 79,942 odsto onoga što je mogao kupiti tada.
Stopa inflacije u 2019. godini iznosila je 1,47 odsto. Trenutna stopa inflacije u odnosu na prošlu godinu iznosi 10,05 odsto. Ako se ova brojka zadrži, 100 eura danas će imati ekvivalentnu kupovnu moć od 110,05 eura sledeće godine. Inflacija eura 2020. godine iznosila je svega 0,74 odsto, da bi 2021. bila 2,66 odsto. Od početka rata u Ukrajini, odnosno od 2022. godine godišnja inflacija skočila je na 9,90 odsto, a ove godine dosegla je 10,05 odsto.
Divljanje inflacije kod nas je dovelo do znatnog skoka cijena hrane, goriva, nekretnina ali i cijena rente. Naime, veliki broj stranaca, odnosno državljana zemalja koje učestvuju u ratu makar privremeno se naselio u Crnoj Gori, što je dovelo do rasta gotovo svega. Njihova kupovna moć znatno je veća nego prosječnog građanina Crne Gore, pa je tako sada gotovo nemoguće kupiti stan veličine 50 kvadrata ispod 70.000 eura. To znači da je kvadrat oko 1.400 pa naviše. Cijene rente stanova, naravno u zavisnosti od lokacije takođe su znatno skočile, te je sada teško naći jeftin stan.
Kada je riječ o cijenama hrane, građani su u više navrata isticali da cijene gotovo svakodnevno skaču, pa je država u saradnji sa velikim trgovačkim lancima uvela akciju “Stop inflaciji”. Druga “runda” ove akcije trajaće do kraja ove godine.
Gorivo ove godine raslo 12 puta
Cijene goriva u Crnoj Gori ove godine rasle su čak 12 puta, ali u poslednjih mjesec dana dva puta zaredom su pale. Građani su u trenucima izrazito visokih cijena pozivali Vladu da snizi akcize, međutim, do toga nije došlo. Situaciju u narednom periodu možda može zakompikovati moguća eskalacija sukoba u Izraelu na šta upozoravaju brojni svjetski zvaničnici. Kada je riječ o cijenama hrane, i one su drastično veće nego prije sukoba u Ukrajini, a građani su u više navrata isticali nezadovoljstvo akcijom “Stop inflaciji” o čemu je “Dan” ranije pisao.
(Portal Dan)
