Na meti hakera našao se i Nacionalni centar za odgovor na računarsko bezbjednosne incidente u sajber prostoru Crne Gore – CIRT. Ta institucija trenutno nema snage da se odbrani od sajber napada koji traje već sedam dana.
Vlada Crne Gore danas je objavila preporuke kako se zaštiti od mogućih sajber napada, kako građani ne bi postali žrtve prevara i našli se na meti hakera. U tom saopštenju ističe se broj telefona na koji treba prijaviti sajber napade jer je, kako se navodi, trenutno sajt (www.cirt.me) za prijavu incidenata nedostupan. Razlog tome je najvjernovatnije što se našao na meti DDoS napada.
Još prije godinu dana 12. septembra 2021. Vlada Crne Gore je utvrdila da je potrebno jačanje nacionalnih kapaciteta za sajber bezbjednost, a kao veliki rizik prepoznati su teški uslovi u kojima radi Nacionalni tim za odgovor na računarske i kompjuterske incidente (CIRT). Zbog toga je i prepoznata potreba za ulaganjima i unapređenjem sistema zaštite.
U informaciji Vlade je ocijenjeno da operativni dio sajber kapaciteta u Crnoj Gori nije razvijen u dovoljnoj mjeri da bi mogao garantovati adekvatnu zaštitu građana, institucija, privrednih subjekata i poslovnih aktivnosti investitora od sajber napada, prevara na internetu, sajber kriminala i ostalih prijetnji koje dolaze iz sajber prostora.
CIRT je iz Ministarstva javne uprave, digitalnog društva i medija u novembru prošle godine prešao u Direkciju za zaštitu tajnih podataka.
U informaciji o kojoj se raspravljalo na jednoj od tadašnjih sjednicia Vlade ističe se da je Uprava za katastar i državnu imovinu privremeno obezbijedila prostorije koje ne ispunjavaju uslove za rad tog tijela.
“A naročito ne sa aspekta bezbjednosno operativnog centra, obrade osjetljivih podataka, te podataka označenih stepenom tajnosti koji zahtijevaju obezbjeđenje specijalizovane prostorije za forenziku i analitku s kontrolom pristupa i monitoringom. S obzirom da prostorije u kojima je smješten CIRT nijesu u skladu sa standardima, nije moguća upotreba infrastrukture i sistema koji su pod posebnim nadzorom i kontrolom”, navodi se u obrazloženju, u kojem se dodaje da je to dovelo do situacije u kojoj je funkcionisanje ovog tijela izuzetno otežano, što “predstavlja veliki rizik, imajući u vidu porast prijetnji u sajber prostoru”.
U dokumentu se konstatuje da su utvrđene tri vrste izazova s kojima se suočava CIRT, a tiču se ne samo prostornih, već i tehničkih i kadrovskih kapaciteta.
Konstatuje se da je više puta upućena inicijativa Upravi za katastar i državnu imovinu za obezbjeđivanje adekvatnih prostorija CIRT-u, ali da su dobijeni negativni odgovori u smislu raspoloživosti slobodnog prostora.
Što se tiče tehničkih kapaciteta, u dokumentu se pominje da su, imajući u vidu budžetska ograničenja, obnovljeni razgovori s britanskom i američkom ambasadom u cilju obezbjeđenja tehničke podrške.
“Načelno je postignuta saglasnost da će se obezbijediti značajna tehnička pomoć na ovom polju… Takođe, obje ambasade su ponudile i pomoć kroz stručne obuke. S ambasadom Ujedinjenog Kraljevstva i Univerzitetom Crne Gore otvoreni su razgovori oko mogućnosti uspostavljanja postdiplomskog programa iz oblasti informacione bezbjednosti”.
U informaciji se dodaje da je na operativnom nivou omogućen pristup infrastrukturi MJU radi obavljanja redovnih aktivnosti.
Ističe se i da, iako se u dobu digitalne ekspanzije informacione tehnologije postavljaju kao pokretač ekonomskog razvoja, sve je veći i prostor za zloupotrebe tehnologija, te se sajber bezbjednost posmatra kao neodvojiv i važan dio bezbjednosti bilo koje organizacije i države.
