Iako su se vlast i opozicija dogovorili da se svi lokalni izbori održe 13. juna 2027, u dijelu vladajuće većine ne smatraju da je time definitivno riješen slučaj Šavnika, u kom izbori traju gotovo tri godine. Oni ne isključuju mogućnost da se pitanje okončanja glasanja u toj varošici riješi izmjenama Zakona o biračkom spisku, koje se nalaze u Skupštini i koje do daljeg neće biti povučene iz nje, saznaju nezvanično “Vijesti”.
Izvor redakcije iz jedne od vladajućih partija, rekao je da će predlog izmjena sigurno biti u proceduri do kraja avgusta, kad očekuje da vladajuća većina razgovara o tome s državnom i šavničkom opozicijom, i nakon toga odluči šta će biti s predloženim rješenjima. Navodi da je nedavno izmijenjenim Zakonom o izboru odbornika i poslanika, kojim su dogovoreni lokalni izbori u jednom danu, ostavljen prostor da se pitanje Šavnika rijaši kroz promjenu propisa o biračkom spisku.
Prema izmijenjenom zakonu, ako u nekoj opštini nisu okončani izbori do raspisivanja svih lokalnih, odlukom o tome biće raspisani i u toj samoupravi.
Izmjenama je propisano da centralna izborna komisija, koja će zamijeniti Državnu izbornu komisiju, raspisuje opšte lokalne izbore 90 dana prije dana njihovog održavanja, što znači da je finalni rok za završetak šavničkih izbora 15. mart 2027. Odnosno, da vladajuća većina ima nešto više od godinu i po dana da ih privede kraju.
Izvor “Vijesti” iz opozicione Demokratske partije socijalista (DPS), kazao je da u toj stranci nisu pričali o propisu o biračkom spisku, navodeći da smatra da je pitanje Šavnika načelno riješeno dogovorom o izborima u jednom danu. Dodaje da bi vlast i opozicija o Zakonu o biračkom spisku trebalo da pričaju na skupštinskom Odboru za izbornu reformu, kako bi se vidjelo da se situacije poput one u Šavniku ne ponove.
Izmjene tog zakona predložio je dio vladajućih partija, predvođen Demokratama, sredinom maja, ali se o njima poslanici nisu izjašnjavali. Izmjenama je predviđeno da šavnički “izborni turisti”, koji su odjavili prebivalište u toj opštini nakon izbora koji su počeli 2022, neće moći da učestvuju na eventualnom ponovljenom glasanju na dva biračka mjesta, bez obzira što su u biračkom spisku.
Opozicija je ranije tražila potpuno povlačenje ovog predloga, navodeći da je “neustavan”, te da bi o Zakonu o biračkom spisku trebalo da se raspravlja na Odboru za izbornu reformu.
Nosilac liste “Za budućnost Šavnika” Gavrilo Cerović, rekao je “Vijestima” da su izmjene Zakona o biračkom spisku rješenje za krizu u toj varošici. Tvrdi da se izbori koji su počeli 2022. moraju završiti, da bi oni planirani za 2027. mogli da budu sprovedeni.
On smatra da se izmjene Zakona o izboru odbornika i poslanika ne tiču šavničkih izbora.
“Znači, ovo je za izbore gdje su se desili, gdje postoji aktuelna vlast, a u Šavniku izbori nisu završeni. Dakle, to se ne može odnositi na Šavnik, gdje moraju da se dovrše izbori. Ovdje još traju izbori iz 2022…”, saopštio je Cerović, poručujući da se “novi zakon” može primjenjivati tek nakon što se, uz pomoć izmjena Zakona o biračkom spisku, okončaju izbori iz 2022.
Oni su počeli 23. oktobra 2022, kad su održani u još 13 opština, ali nisu okončani jer članovi biračkih odbora iz opozicione koalicije “Za budućnost Šavnika”, koju predvodi nekadašnji Demokratski front, nijesu dozvoljavali dijelu novoupisanih birača da glasaju, jer su, tvrde, prepisani da bi podržali DPS.
Na dva birališta, u zgradi Opštine i selu Kruševice, gdje pravo glasa ima 541 birač, glasalo se u devet navrata, posljednji put 18. decembra 2022, kad su izbori opet prekinuti, nakon čega tamošnja Opštinska izborna komisija ne može da se dogovori o tome da ih ponovi.
Dosad je pred pravosudnim organima procesuirano više desetina lica zbog dešavanja u vezi s izborima u Šavniku, koja su uključivala brojne incidente, pa i fizičke sukobe.
Šavnička opozicija, koju čini dio konstituenata državne vlasti, sredinom juna prekinula je višemjesečnu blokadu puta Šavnik-Žabljak, nakon sastanka s predstavnicima parlamentarne većine, gdje je dogovoreno da će vladajuća većina preuzeti obavezu rješavanja izborne krize u toj opštini.
Oni su put blokirali zbog reizbora Jugoslava Jakića (DPS) za predsjednika opštine i činjenice da izbori u toj opštini nisu završeni.
Predlogom izmjena Zakona o biračkom spisku, postupak ponovnih izbora na biračkim mjestima gdje su poništeni rezultati izbora, biće regulisan novim članom zakona 20a, prema kom samo birači upisani u izvod iz zaključenog biračkog spiska za to biračko mjesto mogu glasati.
“Izuzetak su birači koji su od dana zaključenja biračkog spiska do dana održavanja ponovnih izbora odjavili prebivalište u opštini u kojoj se održavaju izbori za odbornike ili im je nadležni organ državne uprave donio pravosnažno rješenje o odjavi prebivališta u toj opštini”, piše u predlogu.
Navedeno je i da u slučaju da birači odjave prebivalište u opštini gdje se održavaju lokalni izbori, nadležni organ državne uprave dostavlja spisak tih osoba biračkom odboru za to biračko mjesto najkasnije do 24 časa prije dana održavanja ponovnih izbora.
Isto zakonsko rješenje poslanici Demokrata bili su podnijeli krajem 2023, ali su ga povukli iz procedure početkom marta 2024. nakon što su neke opozicione stranke (jedna je sad vladajuća) negodovale, navodeći da je predlog podnijet bez dijaloga s njima, a s namjerom parlamentarne većine “da sruši dogovor o principima na kojima je formiran Odbor”.
Izmjenama Zakona o izboru odbornika i poslanika propisano je da centralna izborna komisija, koja će zamijeniti Državnu izbornu komisiju, raspisuje opšte lokalne izbore 90 dana prije dana njihovog održavanja, što znači da je finalni rok za završetak šavničkih izbora 15. mart 2027. Odnosno, da vladajuća većina ima nešto više od godinu i po da ih privede kraju.
